Bystrzyca Górna, oficjalny serwis internetowy

Historia Bystrzycy Górnej

Bystrzyca Górna - wieś położona w północnej części Obrażenia Górnej Bystrzycy, nad rzeką Bystrzycą, na wys. 280 - 310 m n.p.m.

Wieś powstała w pierwszej połowie XIV wieku. Z dokumentów wynika, że w 1346 roku właścicielem części wsi był mieszczanin Tomasz z Kraszowic. W tym samym roku książę świdnicki Bolko II sprzedaje mieszczanom świdnickim 3i 1/3 łana, ogród i prawo połowu ryb. W końcu tego roku Tomasz z Kraszowic odkupuje dalszą część wsi od Marcina z Makowic.

W 1347 roku Bolko II zezwala mieszczaninowi świdnickiemu Witmannowi na uruchomienie czwartego koła w młynie.

Od początku XV wieku cała wieś przeszła w ręce prywatne. Właścicielami byli m.in. przedstawiciele znanych rodów Seydlitzów i Hochbergów. Pierwsza wiadomość o robotach górniczych w Bystrzycy Górnej pochodzi z 1545 r. i dotyczy transakcji kuksami, z czego można sądzić że istniało tu gwarectwo.

W 1548 r. lustracja Urzędu Górniczego ze Świdnicy stwierdziła w Bystrzycy Górnej działalność poszukiwawczo-górniczą. Eksploatowano złoża ołowiu z domieszką srebra. O ciągłości eksploatacji świadczą lustracje z lat 1573, 1575, 1577. Na przełomie XVI i XVII w. notuje się stopniowe zaniechanie robót górniczych. Wojna trzydziestoletnia spowodowała zniszczenie kopalń i zaprzestanie wydobycia. Założone w latach czterdziestych XVII w. przez Hochberga gwarectwo, wznowiło prace wydobywcze i prowadziło je do 1741 r. Roboty przerwano ze względu na wojnę prusko-austriacką. Ponownie uruchomienie kopalni nastąpiło w 1772 r. i trwało do 1785 r.

W latach 1810-1818 działało tu gwarectwo założone przez ówczesnego komendanta twierdzy świdnickiej. Ostatnie wiadomości o pracach górniczych pochodzą z 1843 r. Wydobywano wówczas oprócz ołowiu również pewne ilości cynku. Po paru latach definitywnie zakończono wszelkie prace.

W 1904 r. uruchomiono linię kolejową ze Świdnicy do Jedliny Zdroju. Linia ta przebiegała przez Bystrzycę Górną. W połowie lat osiemdziesiątych została zlikwidowana.

Organy z Bystrzycy Górnej

Utracone - znalezione ... i chyba stracone Organy z Bystrzycy Górnej
[przedruk artykułu z dwumiesięcznika "Sudety"]

Przed czterema laty ukazała się książka Sobiesława Nowotnego "Ocalić od zapomnienia. Kościoły wiejskie gminy Świdnica do 1945 r.". Wśród opisanych szesnastu istniejących i nieistniejących wiejskich świątyń nie mogło zabraknąć ewangelickiego kościoła w Bystrzycy Górnej. Z powodu najskromniejszej zachowanej bazy źródłowej parafia i kościół przedstawione zostały na zaledwie dwu i pół  stronach. O samym kościele napisano kilka zdań, o wyposażeniu, a tym bardziej o organach, nic. Szczęśliwym zbiegiem okoliczności miałem możliwość zapoznania się z archiwalnymi fotografiami tej świątyni.

Dało to asumpt do powstania niniejszego odcinka o utraconych i odnalezionych śląskich organach.

Czytaj więcej...